We kregen een vraag binnen over rauwe melk. Toevallig waren we afgelopen zomer hierover nog benaderd door een journalist van de Leeuwarder Courant omdat er in de Tweede Kamer vragen werden gesteld over de mogelijke verkoop van rauwe melk door De Streekboer.
Dit is de vraag die we kregen:
Aan: info@destreekboer.nl
Waarom mag je eigenlijk geen rauwe melk verkopen? Is het niet veel gezonder?
Met vriendelijke groet, Ytsje de Bruin
Hallo Ytsje,
Een mooie vraag die vaak wordt gesteld. Ik ga hem daarom binnenkort behandelen in onze nieuwsbrief. Maar jij krijgt nu alvast de achtergrondinformatie.
Het ontstaan van de wet- en regelgeving
De wet- en regelgeving stamt uit de tijd dat er nog veelvuldig tuberculose (tbc) voorkwam in de stallen. Om dat risico uit te bannen mocht alleen gepasteuriseerde melk worden verkocht vanaf die tijd (ergens in de jaren 50). Dat was destijds een handige en waarschijnlijk juiste regel om de verspreiding van tbc tegen te gaan. Dat is inmiddels gelukkig wel anders. De regels zijn echter wel gelijk gebleven. Ook dat is niet heel vreemd, want naast het argument rondom tbc kunnen er andere risico’s aan rauwe melk zitten als je niet zorgvuldig bent.
Melk tappen mag, op eigen verantwoordelijkheid
Daarom mag je nu alleen bij de boer zelf, op jouw eigen risico, melk tappen. Je moet het daar om die reden ook echt zelf tappen, de boer mag het niet eens voor jou doen als service omdat het helemaal jouw eigen verantwoordelijkheid moet zijn. Er moet ook een bordje bij de tap hangen dat de melk eerst verhit moet worden voordat je hem drinkt.
Rauwe melk mogen we dus niet verkopen bij De Streekboer. Het is dus niet helemaal onwaar dat je ziek kunt worden van rauwe melk. Van Doetie Trinks van Doetie’s Geiten heb ik geleerd dat warme rauwe melk van een gezond moederdier eigenlijk nooit verkeerd kan zijn. De verhouding van de juiste bacteriën versus ziekmakende is in de juiste balans. De melk is immers bedoeld voor het jongvee, de natuur regelt dat vanzelf goed, anders zou het jongvee niet overleven.
De paradox van rauwe melk koelen
Als je rauwe melk gaat koelen uit veiligheid, dan gebeurt er wel iets vreemds: De ondersteunende bacteriën kunnen niet vermeerderen in gekoelde rauwe melk zoals ze wel doen in het fermentatieproces van bijvoorbeeld yoghurt en karnemelk (dan worden bepaalde stammen toegevoegd om ze min of meer voorsprong te geven zodat die vanzelf de overhand krijgen). De ziekmakende stammen doen het juist wel beter in de koeltank.
Het is enigszins tegenstrijdig: Melk moet gekoeld worden om het houdbaar te houden. Alleen ontwikkelen de slechte bacteriën zich dus ook sneller in koude melk.
Wel mogen we rauwe melkproducten als yoghurt en karnemelk verkopen
Vandaar dat wij geen rauwe melk mogen verkopen. Aangezuurde producten zoals yoghurt, karnemelk of kefir bijvoorbeeld mogen wel van rauwe melk zijn. Deze worden ook verkocht in de winkel. Dat komt omdat in die producten de ondersteunende stammen dus juist extra zijn ontwikkeld. Die producten worden daarom ook vooral steeds zuurder, waardoor we het na een langere tijd te zuur gaan vinden. Ongezond zijn ze dan in feite nog niet, alleen niet meer lekker. Yoghurt, karnemelk en kefir kun je dus, met gebruik van gezond verstand, gerust na de houdbaarheidsdatum gebruiken als de smaak je nog bevalt.
De gezondheidsvoordelen
Dan nog als laatste: waarom kiezen mensen voor producten gemaakt van rauwe melk als het risico’s met zich meedraagt? Omdat de gezonde bacteriën die van nature aanwezig zijn in de melk niet worden afgebroken door de verhitting. Dit kan een gunstig effect hebben op bijvoorbeeld je darmflora.
Hoop dat ik het een beetje helder heb uitgelegd. Ik hoor het graag als je nog meer of andere vragen hebt.
Met vriendelijke groet,
Monique Van Etten – De Streekboer
