Bio is niet het belangrijkste

Wereldvoedselweek en de herfstvakantie zijn voorbij, het wordt kouder buiten en we kruipen weer meer naar binnen toe. De tijd van gezellig bij de open haard zitten en samen koken is weer begonnen. Tijd voor mij om de reeks biologisch/niet-biologisch weer op te pakken. De komende twee weken pakken we het onderdeel ‘vlees’ 🥓🥩🍖 bij de kop. Deze week spreken we met Jaap Frerichs van Varkens van de Kempenaer. Hij legt uit waarom hij bewust niet biologisch boert. Volgende week gaan we richting Hallum om daar aan Bertha van Kelstein te vragen waarom zij de keuze hebben gemaakt wel voor bio-certificering te gaan.

Als ik aan Varkens van de Kempenaer denk, denk ik aan de sympathieke man achter het bedrijf: Jaap Frerichs. Donderdags komt hij – of zijn eveneens sympathieke vrouw – de Streekboer bestelling naar Drachten brengen, geeft hij ons nog wat marketingtips mee en gaat hij naar huis met de aardappelschillen van onze aardappelschrapperij. Bijna automatisch ga ik er vanuit de de varkens van Jaap extensief gehouden worden (lees: buiten en in de modder lopen) vanwege een motivatie om duurzamer te produceren. Ook denk ik dat Jaap niet bio-gecertificeerd is omdat – zoals we wel vaker horen – hij niet kan garanderen dat zijn vrije-uitloopvarkens biologisch voer krijgen. Laat dat nu net niet de waarheid zijn. Mijn vooroordelen laten mij vandaag flink in de steek… Jaap heeft een heel ander verhaal!

Jaap: “Ik kreeg twee varkens uit de reguliere varkenshouderij…

…de varkens waren nog nooit buiten geweest; hun moeder had tot de slacht nooit het daglicht gezien, hun grootmoeders evenmin. Generatie op generatie varkens lag in warme, betonnen, dichte stallen. Hoe moesten de varkens zich redden in een koude, open stal? Tot mijn verbazing ging dat prima. De twee varkens lagen lekker lepeltje-lepeltje liggen en bedekten zichzelf met stro. Zo creëerden ze een heerlijk plekje voor zichzelf. Het is verbazingwekkend hoeveel natuur er nog zit in dieren die generatie op generatie in een geïndustrialiseerde omgeving hebben geleefd.”

Toch was een duurzaam, diervriendelijk bedrijf niet mijn uitgangspunt

“Mijn doel was om het lekkerste stukje varkensvlees van Nederland op het bord te krijgen. Om dit te realiseren heb ik me volledig verdiept hoe varkens eten, leven, groeien, etc.. Wat varkens nodig hebben is rust en een gevarieerde maaltijd. Gemiddeld gaan varkens met 4 tot 6 maanden naar de slacht. Onze varkens worden 16 maanden. Ze kunnen altijd naar buiten en hun natuurlijke gedrag vertonen. Daarnaast krijgen ze geen soja gevoerd maar verschillende reststromen: de wei van Buurvrouw Durkje, het brood van de bakker dat over is en nu dus ook de aardappelschillen van de Streekboeren Aardappelschrapperij. Vooral de wei van Buurvrouw Durkje is een feestje voor de varkens!”

Maar waarom dan niet bio?

“Tsja, biologisch heeft veel voordelen voor mij maar toch wil ik het niet. Biologisch staat niet per definitie voor beter of lekkerder vlees. De SKAL-certificering – de certificering die je nodig hebt om het label ‘bio’ te mogen voeren – staat in mijn optiek voor het volgen van procedures en niet voor kwaliteit. Twee voorbeelden: Een kennis van mij heeft een paar jaar geleden de stap genomen om zijn akkerbouwbedrijf om te schakelen van gangbaar naar biologisch. Voor akkerbouwers is dit een traject van minimaal 4 jaar. In het derde jaar was er veel vraag van de supermarkt naar biologische pompoenen. Daarop kreeg mijn kennis een telefoontje van de SKAL dat zijn pompoenen alvast het label biologisch mochten krijgen. Het is toch bizar dat de regels worden aangepast aan de vraag naar biologisch? Nog een voorbeeld: Als ik mijn product vermarkt dan krijg ik alle lof over de werkwijze en de smaak van mijn product. Ze willen mijn product graag hebben maar als ze horen dat ik niet biologisch ben, haken ze af. Er wordt te veel gekeken naar een label in plaats van naar de daadwerkelijke productiewijze. En daar wil ik niet aan meedoen. Smaak, dat is het uitgangspunt voor een goed product voor mij.”

Smaak boven bio, ik snap het wel

Ik vond de verhalen van bio zuivelboer Kleikracht en niet-bio zuivelboer Westerleane al erg inspirerend. Het verhaal van Jaap doet daar echter niet aan onder. Ondanks dat ik het gevoel heb dat ik de Streekboeren inmiddels redelijk ken, weten ze me keer op keer toch nog te verrassen.

Wat ik mooi vind aan het verhaal van Jaap is dat de elementen ‘smaak’ en ‘dierenwelzijn’ zo mooi samenkomen. Jaap kiest heel bewust voor smaak maar daardoor indirect ook voor een beter leven voor de varkens. De keuze om niet voor een bio-certificering te gaan, is een bewuste en ook een hele principiële. Ik begrijp Jaap wel – ook wij stellen het uitgangspunt ‘weet waar je eten vandaan komt’ – boven biologisch. Wel ben ik benieuwd hoe Bertha van Kelstein hier over denkt. Daar komen we volgende week achter!

Heb je ondertussen nog een vraag aan Jaap, Bertha of aan mij? Laat het me weten! Ik vind het ook altijd super om jullie reacties op de nieuwsbrief te lezen.

Hartelijke groet,
Sandra – oprichter De Streekboer

Hoi! Ik ben Sandra – oprichter van De Streekboer – en het is mijn missie om zoveel mogelijk mensen aan lokaal voedsel te krijgen. Waarom? Omdat het gezonder en eerlijker is voor iedereen. Bovendien durf ik te beweren dat je er veel gelukkiger van wordt. Daarom vertel ik wekelijks over lokale boeren, producten en alles wat mij raakt over ons voedselsysteem. Lees jij mee?