Geschreven door: Sandra
De afgelopen drie weken nam ik je mee op reis langs de langste keten van De Streekboer en streekproductenwinkel en Streekboer-afhaalpunt Jouw Dagelijkse Kost. Ik ging op bezoek bij achtereenvolgens de akkerbouwer, de molenaar en de bakker om de weg van graankorrel naar brood in kaart te brengen. Ale en Hero, Cees en Bas leerden mij veel. Daarnaast zag ik veel overeenkomsten tussen de mannen. Te zonde om hier niets mee te doen. Vandaar vandaag de afronding van deze drieluik: Mijn conclusies. Ik ben benieuwd of jij ze deelt!
Bij zowel Landgoud als bij Mole ‘t Lam als bij Bakkerij van Esch ging het over uniformiteit versus authenticiteit en daarmee behoud van kwaliteit. Heel plat gezegd; we kunnen een proces zo inrichten dat het efficiënt en goedkoop is. Bij deze processen ontstaat dan wel de vraag wat het doet met de gezonde eigenschappen van het product en zogenaamde externe effecten als CO2-uitstoot en bodem- en waterkwaliteit.
Volgens mij kan ik deze het beste proberen schematisch weer te geven. Enerzijds hebben we in deze wereld een systeem opgetuigd waarin we proberen alles zo standaard en uniform mogelijk te maken. Hierdoor kun je namelijk in bulk produceren, alles machinaal verwerken en als ‘kers op de taart’ uit het product ook nog elementen trekken en elders doorverkopen zodat je een extra verdienmodel hebt. De graankorrel is hier een mooi voorbeeld van. De teelt wordt gestandaardiseerd, de korrel machinaal en met enorme krachten platgewalst en de kiem wordt er uitgehaald en verder doorverkocht.
Aan de andere kant zijn er boeren, molenaars en bakkers die geloven dat het anders moet; kleinschaliger en lokaler. Het nadeel hiervan is dat het proces bewerkelijker en duurder is. De opbrengst per hectare is door het gebruik van oergranen lager, de molen kan minder graan tegelijkertijd verwerken dan de wals van de fabriek en voor de bakkers is het meer handarbeid benodigd om er broden van te maken.
De vraag is echter wat onderaan de streep duurder is. Minder monocultuur betekent meer biodiversiteit, beter bodemleven en onderaan de streep een betere leefomgeving nu en later. Minder bewerkte granen betekent behoud van voedingswaarden en daarmee meer voedsel dat ons voedt in plaats van dat het enkel en alleen onze magen vult. Als laatste vraag ik me ook af wat het ene versus het andere systeem met ons als mens doet. Wie zal gelukkiger zijn; de fabrieksarbeider of de bakker? De kleinschalige of grootschalige akkerbouwer? De consument van dat duurdere brood of die van het fabrieksbrood? Stel, we hadden allemaal onbeperkt geld en de keuze, dan was het toch niet eens meer de vraag welke we zouden kiezen?
De vraag zou eigenlijk moeten zijn: Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we een systeem creëren waardoor iedereen toegang krijgt tot de beste en mooiste producten? Laat dat nu net het doel van De Streekboer zijn. Hoe meer consumenten bij ons kopen, hoe meer wij van de lokale boeren kunnen afnemen en hoe gemakkelijker wij dit systeem toegankelijk kunnen maken voor iedereen. Daar blijven we ons voor inzetten! Doe jij mee?
Heb je deel 1, 2 en 3 van de drieluik gemist? Niet getreurd, ze staan op destreekboer.nl/verhalen. Daar vind je ook de video’s terug.
