“Koffie kan toch nooit uit Leek komen? Doen jullie nu ook al aan greenwashing?”
De vrager heeft een kritische toon als hij met het pak koffie in zijn hand staat. Ik snap natuurlijk gelijk waar hij op doelt. Want koffiebonen (wat eigenlijk de zaden zijn) kunnen niet groeien in Nederland, laat staan in Noord-Nederland.
Dus koffie uit Leek? Als je het verhaal niet kent zou je inderdaad zeggen dat het een marketingtruck is.
Maar niets blijkt minder waar want Dorothy en haar man Harro doen er alles aan om de koffiewereld eerlijker te maken. Wat tsja, eigenlijk wil je het niet weten maar het zal je niet verbazen dat de meeste koffieplantages enorme monoculturen zijn die meer dan eens besproeid worden met chemicaliën die Dorothy liever niet ziet in de regio waar ze is opgegroeid.
Dorothy en Harro vertellen ons alles over hun bedrijf als wij daar met ons team op bezoek zijn.
Voedselbossen versus plantages
De koffiebonen die in Leek worden gebrand zijn niet afkomstig van plantages. De koffieplanten groeien in de voedselbossen op de groene hellingen van de de Mount Kilimanjaro, de hoogste berg van Afrika. Koffiezaden, bananen, mango’s, kokosnoten, alles groeit er door elkaar.
De boeren die er werken zijn afhankelijk van die voedselbossen om hun families te eten te geven. Uit armoede telen de boeren biologisch. Voor een spuit en bestrijdingsmiddelen hebben ze simpelweg geen geld. Echt nodig is het ook niet. Want in voedselbossen beschermen de gewassen elkaar.
Dorothy laat ons, door middel van het verhaal en foto’s, zien hoeveel werk het is om een mand vol koffiezaden te plukken. Het tijdrovendste
werk in het hele koffieproces wordt daar aan de voet van de berg gedaan. In de ‘normale’ koffiewereld is het heel gewoon dat er geen eerlijke prijs voor koffie betaald wordt. Het pak mag in de schappen van de grootgrutters niet al te duur zijn. Dat zou de verkoop niet genoeg stimuleren. Dan begin je als koffiebrander dus met het drukken van de inkoopprijs van het waardevolle product.
Dat moet anders vinden ze bij Dorothy’s Coffee. Er moet wel een eerlijke prijs worden betaald voor het oogsten van de koffiezaden.
Eerlijke handel en hoge kwaliteit
Harro vertelt vervolgens hoe hij en zijn vrouw inkopen. Ze kiezen voor een hoge kwaliteit boon. In tegenstelling tot supermarktkoffie is dit dan ook geen melange. Het is net als een goede whisky, wijn of onze eigen boerderijzuivel van Buurvrouw Durkje: de smaak verschilt per batch maar de kwaliteit is altijd goed.
Bij Harro komen alleen de hoge kwaliteit bonen van één soort in de brander die gegarandeerd door de boeren van Dorothy’s geboortestreek afkomstig zijn. De koffieplanten in Tanzania geven Arabicazaden, de koffiesoort die bekend staat om zijn ruime smaakpalet. Door de verschillende brandingen kun je al die smaken tot leven brengen. En denk maar niet dat de smaak sterker wordt naar mate de branding sterker is. Medium is nog wat zurig, bij dark verdwijnt het zuurtje en bij extra dark komt het bittertje weer terug. Of, zoals Harro zelf nuchter zegt: “Je moet de verschillende smaken gewoon zelf proeven om te oordelen welke je het lekkerste vindt. De meeste mensen denken dat ze extra dark roast het lekkerste vinden maar vaak blijkt na het proeven dat dit helemaal niet het geval is.”
Het verhaal gaat verder
Bij de meeste koffiebranders is het verhaal dan klaar. Jij geniet van je bakkie troost en het leven gaat weer verder. Maar dat is nog niet zo
vanzelfsprekend voor de boeren die gezorgd hebben dat de zaden geoogst konden worden zodat jij lekker koffieboontjes in huis hebt.
Dus Dorothy neemt ons symbolisch weer terug mee naar Tanzania. Want een deel van de opbrengst van de koffie die vanuit het bedrijf in Leek wordt verkocht gaat terug naar het geboorteland van Dorothy. Ze laten er kinderen van naar school gaan. Dit jaar is het streven zelfs om 28 kinderen te steunen op deze manier. Bij Dorothy hangt een groot whiteboard waar ze de score bijhouden. Momenteel zijn ze halverwege. Dus als we nog even flink doordrinken met z’n allen gaan we het zeker halen!
Kan het nog beter?
Dit is natuurlijk prachtig, maar het zou toch nog mooier kunnen? Want als ik het hele verhaal van oogst tot koffiezetten tot mij door laat dringen denk ik dat toch niet echt eerlijk is? Want waarom branden de mensen niet daar?
Ik had altijd begrepen dat dat ook iets met versheid te maken had. Maar Harro haalt mij uit de droom. ‘Welnee, die bonen blijven na branden zeker een jaar lang van prima kwaliteit. kan dus best verscheept worden. Gemalen zelfs ook nog wel een half jaar. Nee hoor, dat is niet de reden. Het is gewoon de VOC mentaliteit in de donkerste zin van het wordt. Onbewerkt product invoeren is namelijk veel goedkoper dan een bewerkt product: door het Westen bedachte belastingregels. Dus daarom voegen wij hier zelf de waardevermeerdering wel toe.
Er komt een triest gevoel over mij heen. Zo zit de wereld dus in elkaar. Ik wist het al wel. Zo gaat het ook met bijvoorbeeld cashewnoten, kokosolie en noem zo maar verder op. (Daarom kopen wij dit ook rechtstreeks bij de maker,al wel bewerkt in.)
Jij kunt helpen!
Het draait allemaal om geld. Mensen als Dorothy en Harro bieden jou een manier aan om het in elk geval een stuk eerlijker te maken. Want ze branden dus wel zelf maar er gaat ook geld van terug naar het land waar de troost het hardste nodig is.
Help jij mee om hun streven dit jaar 28 kinderen naar school te laten gaan? Via de webwinkel kun je kiezen uit verschillende soorten brandingen. Enne, we gaan even op onderzoek uit hoe we een bruikleenverpakking voor de koffie kunnen organiseren voor jou. Want ze werken ook aan het verminderen van de afvalberg. En daar kunnen wij ook best aan mee helpen!
Doe je mee? Nu nog in de ‘gewone’ verpakking maar dat gaat binnenkort zeker veranderen!
