De Streekboer staat op een kantelpunt. Na het ophalen van ruim een half miljoen in de crowdfunding, heten we de vele nieuwe klanten welkom en gaan we de komende tijd de volgende stappen zetten. Vandaar dat we de komende weken graag aandacht besteden aan de kern van De Streekboer. Waar liepen en waar lopen we tegenaan en welke keuzes maken we om onze missie zo goed mogelijk te volbrengen? Aan de hand van dilemma’s nemen we je mee in ons verhaal. Deze week dilemma 7: Eerlijke prijs voor de boer of de consument?
De prijs van ons eten: zowel in het landelijke nieuws als bij de Streekboer communicatiekanalen komt het regelmatig ter sprake. Logisch ook want, los van alle mondiale ontwikkelingen die de voedselprijzen in de supermarkt laten exploderen, het zit in het DNA van de Nederlander om bij voedsel altijd naar de prijs te kijken. Volgens het CBS baseert 42% van de Nederlanders zijn keuze voor een supermarkt op basis van de prijs van voedsel. Tegelijkertijd staan een eerlijke prijs voor voedsel en prijstransparantie aan de basis van De Streekboer. Hoe gaat De Streekboer om met de prijs van voedsel en wat vinden wij dat beter kan?
Hou je vast, het is een lang stuk want er zitten zoveel kanten aan…
Besteedbaar inkomen
Laten we met de feiten beginnen. In 1910 gaf de Nederlander nog ongeveer de helft van het inkomen uit aan voedsel. Rond 1970 was dit 25%. In 2018 was het slechts 8%. Tegenwoordig is dit 11% (bron). Veel opvallender is dat Nederlanders zelf denken dat ze ongeveer een kwart van hun inkomen aan voedsel besteden. We overschatten onze voedseluitgaven dus fors.
Eerlijke prijs
Het uitgangspunt van De Streekboer is: een eerlijke prijs voor iedereen. De boer moet minimaal de kostprijs voor zijn product krijgen. Het liefste geven we nog iets extra zodat hij kan blijven investeren in verduurzaming van zijn bedrijf. De fee die De Streekboer krijgt voor de diensten die wij leveren moet overeenkomstig zijn met de diensten die wij leveren. Op die manier betaalt de consument eerlijke prijs. In tegenstelling tot de supermarktketens is het niet ons doel om elk jaar meer winst te maken. We willen zwarte cijfers schrijven zodat we kunnen blijven bestaan. Maar een enorme winst zou voor ons betekenen dat de prijsstelling niet deugt. Ons doel is een sluitend verdienmodel.
De prijs van de boer
De boer bepaalt dus zijn eigen prijs. Maar hoe weten we of die deugt? Het eerlijke antwoord is: dat is heel lastig te bepalen. Voor ons is de vertrouwensband die we daarin hebben met onze boeren bepalend. Wij stellen de boeren vragen over de prijs en vragen ook uitleg bij prijsverhogingen. We weten dat boeren naar elkaar kijken om hun kostprijs te bepalen. Dat vinden we ook logisch. Als je informatie daarover hebt, dan kun je het immers ook maar beter met elkaar delen. Waar we niet mee akkoord gaan zijn prijsverhogingen die doorgevoerd worden ‘omdat de rest het ook doet.’ Voor prijsspeculaties is geen ruimte bij De Streekboer. 
Toch blijft prijsvorming ingewikkeld. Neem als voorbeeld Hans Wilpstra van Ecolife Natuurvlees. Hij heeft varkens die in bossen scharrelen. Ze leven twee tot drie keer zo lang als industrievarkens. Daarnaast worden ze veel extensiever gehouden en heeft Hans dus veel minder varkens dan een regulier bedrijf. Je kunt je voorstellen dat alleen al het twee tot drie keer zo lang aanhouden van varkens de prijs van het varkensvlees ook minimaal twee tot drie keer zo duur maakt.
Hans vroeg mij laatst wat ik dacht dat zijn grootste kostenpost was. Ik dacht dat het eten voor de varkens zou zijn. Het bleek de brandstof van de auto te zijn. Omdat de bossen waar de varkens scharrelen uit elkaar liggen, moet Hans telkens rijden van perceel naar perceel. Hans gaf aan dat hij onmogelijk de prijsverhoging die hij voor de kiezen krijgt kan doorberekenen aan klanten. “Dan wordt het vlees echt te duur.” Aan de andere kant krijgen we vragen van klanten over het
vlees van Hans. “Het is zo duur dat ik bijna af zou haken bij De Streekboer,” kregen we te horen. Het zijn duivelse dilemma’s. We zijn zo ver van de werkelijke prijs van voedsel verwijderd geraakt.
Hoe zit het met de fee voor De Streekboer?
Zowel boeren als klanten vragen zich wel eens af waarom De Streekboer de marge hanteert die het hanteert. Boeren vinden het soms te veel. Ons antwoord hierop is altijd: wij geven jou een eerlijke prijs, wij moeten voor onszelf ook een eerlijke prijs rekenen. Wij willen dat de boer kan vertellen waarom hij de prijs die hij nodig heeft nodig heeft. Wij zullen dat ook doen. Wij moeten over de producten die de boer aanbiedt gemiddeld 32% marge rekenen. In de praktijk komen we vaak uit rond de 29%. Eigenlijk moet de marge dus nog iets omhoog. Dit is voor ons altijd een worsteling want van welk product verhoog je de prijs dan?
Iets meer over de marge
Onze marge is geen vast percentage. Dit doen we bewust niet. Onze houdbare producten, zoals bijvoorbeeld de honing en de pasta’s, zijn per stuk vaak duurder dan een kilo appels of een krop sla. Toch kost het ons net zoveel moeite om een krop sla in een krat te leggen als een pot honing. Vandaar dat we procentueel minder marge vragen op een pot honing dan op een krop sla. Uiteindelijk is het voor ons belangrijk dat de overall marge van De Streekboer dekkend is voor onze kosten. Dat houden we dan ook week op week bij.
Het komt wel eens voor dat een product in een eigen boederijwinkels of winkel dichtbij de boerderij goedkoper is dan bij destreekboer.nl. Dat is ook logisch. Het vervoer van producten kost nu eenmaal geld. Als je als consument langs verschillende boerderijwinkels moet rijden, kost het ook geld.
Waarom 32% marge voor De Streekboer? Dat is toch heel veel?
Ja en nee. Het is een behoorlijk bedrag. Maar we doen er ook veel voor:
- We halen circa 60% van de producten op bij de boeren en brengen deze naar Leek
- We laden de producten uit en doen de order pick zodat ze in de krat van diegene die het besteld heeft komt
- We slaan de producten in sommige gevallen nog een nacht op in onze vries- of koelcel
- We brengen de kratten naar de afhaalpunten of bezorgen ze thuis (tegen een extra fee)
- We zorgen ervoor dat alle retouren gesorteerd worden zodat de flessen teruggaan naar de zuivelboeren, de eierdozen naar de eierboeren, de honingpotjes naar de imker, etc. etc.
- We handelen de facturatie voor zowel de klant als de boer af. De boer krijgt van ons een zogenaamde omgekeerde factuur zodat hij zelf dit stuk van de administratie niet hoeft te doen
- We behandelen vragen van klanten op de klantenservice en vinden het belangrijk hier de tijd voor te nemen
- We vertellen de verhalen van de producenten van ons voedsel
- We onderhouden de website die het mogelijk maakt om te bestellen
- We dragen uiteraard ook ons deel aan de belasting af en verlonen al onze medewerkers conform CAO en bijbehorende pensioenregeling
- …en waarschijnlijk vergeet ik dan nog de helft van de dingen die we doen. 😊
Wat kan beter
Wat De Streekboer ons inziens beter kan doen is jouw vragen over de prijsvorming van voedsel meer en uitgebreider beantwoorden. Daarnaast lijkt het ons leuk met klanten de uitdaging aan te gaan om een percentage van het inkomen te reserveren voor eten van De Streekboer. Wat houdt dit in? We willen je uitdagen te kijken naar jouw salaris en het percentage daarvan wat je bij De Streekboer zou willen besteden. Dit bedrag maak je aan het begin (of eind) van de maand over naar De Streekboer. Wij zetten het als tegoed op jouw account zodat je er de hele maand boodschappen van kunt doen. Op die manier houd je zelf zicht op je voedseluitgaven en het bedrag dat je aankomende maand sowieso wilt besteden aan lokaal en eerlijk voedsel. Goed idee?
Wat wil jij als klant nog weten over de prijsvorming van de Streekboer producten? Lijkt het jou leuk om mee te doen aan het Streekboer inkomens-experiment? We horen het graag!
Meer lezen in deze reeks? Lees bijvoorbeeld deel 5 (Plastic) verpakkingen, ja of nee? of deel 6: Investeringen of subsidies?
