Dieuwke gaat elke week op pad langs een van onze streekboeren. Deze week bezoekt Dieuwke Oer de Wiel
Aflevering 28
Oer de Wiel
12 april 2021
Als ik mijzelf uitnodig bij Nynke de Jong van Oer de Wiel en we een datum proberen te prikken voor mijn bezoek, is er nog hoop dat ik getuige kan zijn van de jaarlijkse koeiendans. Het moment dat de Herefordkoeien voor het eerst naar buiten gaan na de winter is elk jaar een feestje! Helaas is het steeds zo nat en koud dat de koeiendans nog even moet worden uitgesteld. Wél krijg ik in het weekend een foto van het eerste kalfje van 2021 dat zich daar niets van aantrekt. Ook voor jonge kalfjes en het verhaal van de boerinnen Nynke en haar moeder Annie rij ik graag naar Feanwâlden!
In 2007 verhuist de familie De Jong met hun 150 schapen naar de boerderij aan de Bûtefjild. Annie en Marten willen graag uitbreiden en vinden hier een grotere stal. Na verloop van tijd maken de schapen echter plaats voor Herefordkoeien, prachtige dieren met een dikke bruin-witte vacht en krullen op hun kop. In 2009 neemt de eerste drachtige koe intrek in de stal. Het eerste kalfje dat geboren wordt op de boerderij krijgt oornummer 1.
Het jonge kalfje, wat twee dagen geleden is geboren, krijgt oornummer 114. Dat betekent dat afgelopen jaren er gemiddeld zo’n 6 kalfjes per jaar zijn geboren. Met de groeiende kudde sinds 2007 worden er dit jaar 17 kalfjes verwacht. Er staan nog vier drachtige koeien in de stal en ook de 25 schapen die zijn overgebleven op de boerderij hebben de afgelopen weken gelammerd. Het is een gezellige boel in de kraamstal.
De zorg voor de dieren wordt hoofdzakelijk gedaan door Annie. Vader Marten heeft een baan als financieel agrarisch adviseur, maar dat wil niet zeggen dat hij helemaal niet meehelpt op de boerderij. Hij is de technische man achter de dames en hij bestuurt de trekker als dat nodig is.
Net als haar drie broers kiest Nynke er in eerste instantie niet voor om thuis op de boerderij te blijven meewerken. Ze doet de opleiding agrarische bedrijfskunde. Administratief is ze sterk maar ze ontdekt al snel dat de kantoorbaan bij een accountant haar niet de voldoening brengt die ze zoekt. Inmiddels woont ze samen met haar man Jan en twee jonge kinderen in Broeksterwoude, het dorp verderop. Naast de zorg voor de kinderen is ze nu zo’n drie dagen per week te vinden rondom de boerderij. Ze bestiert de boerderijwinkel, die op vrijdag open is en waar ze ook afhaalpunt van De Streekboer zijn.
De kudde van Annie en Nynke bestaat op dit moment uit zo’n 50 koeien die nu in de stal staan. Ze krijgen er alleen hooi en kuil van eigen land. Het wachten is op het moment dat de dieren naar buiten mogen om het natuurgebied It Butenfjild, tussen Feanwalden en Mûnein te begrazen. Door de koude natte periode is er nu nog te weinig gras op het land om de kudde van voldoende voedsel te voorzien. Zodra de dieren buiten zijn, blijven ze daar dag en nacht, zolang het weer het toelaat tot december. De koeien van de familie De Jong krijgen alleen gras en worden niet bijgevoerd met ander (kracht) voer. De koeien van collega-boeren, die je nu buiten ziet lopen, komen ‘s avonds binnen. Daar worden ze in de stal gemolken en eventueel bijgevoerd als dat nodig is, vertelt Nynke.
Bij de boerderij hoort 27 ha eigen grond. Aan de overkant van de weg wordt nog eens 17 ha gepacht. Alle grond is natuurgebied en met hun Herefordkoeien doen ze aan agrarisch natuurbeheer. Op het land wordt geen kunstmest gebruikt zodat een kruidenrijk grasland ontstaat. Het maaien wordt uitgesteld zodat weidevogels niet gestoord worden tijdens het broedseizoen. Zo tref je tijdens een rondje door het land in deze tijd hier en daar nestjes eieren. Zodra de koeien het land in zijn wordt de stal bevolkt door zwaluwen die er hun nestjes bouwen.
10 keer per jaar gaat er een koe naar de slachter. ‘We vinden het heel belangrijk dat dat iemand uit de buurt is die weet hoe er met onze koeien moet worden omgegaan. Dat begint al bij het ophalen met de veewagen want onze Herefordkoeien moet rustig worden benaderd’ vertelt Annie.
Het vlees van de dieren heeft een gemarmerde structuur vanwege de vetadertjes die erdoorheen lopen en veel liefhebbers komen ervoor terug. Omdat de koeien uitsluitend gras eten uit het natuurgebied is het een heel duurzaam stukje vlees. Ik ben onder de indruk en heel blij om te zien dat boeren op deze manier toch nog kan. Met een kleine kudde, respect voor de dieren én de natuur.
Lees je volgende week weer mee? Dan neem ik een kijkje op de tuin van Kwekerij De Bascule. Heb je alvast een vraag aan ze? Laat het ons weten dan kan ik het ze vragen en vind je het antwoord volgende week onze nieuwsbrief!
