Dat de rode besjes waarvan ik elk jaar saus maak op Terschelling groeiden, dat wist ik natuurlijk wel. Als liefhebber van onze prachtige Waddeneilanden weet ik ook dat in elke souvenirwinkel producten te vinden zijn waarin dit bijzondere besje is verwerkt. Maar meer dan dat de bessen in de duingebieden groeien wist ik niet, tot Geartsje van Terschellinger Cranberries zich bij ons meldde.
Van oorsprong is de cranberry een plantensoort die voorkomt in de Verenigde Staten. Eeuwen geleden wisten Indianen, in het noorden van Amerika, al dat het sap van de cranberry een helende werking had. Ze gebruikten het sap voor het behandelen van wonden en trokken daarmee de aandacht van de kolonisten. Op lange reizen over zee gingen vaten vol cranberries mee om de zeelieden te beschermen tegen scheurbuik. Helaas ging het wel eens mis tijdens zo’n reis. Regelmatig kwam het voor dat een schip verging voor de kust van Terschelling. Vaten met bessen spoelden aan, maar voor de jutters was de inhoud een teleurstelling. Waar zij hoopten op waardevolle spullen troffen ze zure bessen aan, waarover destijds nog niets bekend was. De vaten werden gedumpt in de duinen en de bessen groeiden uit tot nieuwe planten. Jarenlang kregen de struiken tijd om zich te verspreiden over het eiland. Pas toen in 1885 de kweker Borgesius speciaal vanuit Drenthe naar Terschelling kwam voor een stekje, werd de interesse van de eilandbewoners gewekt.
Vanaf 1910 heeft Staatsbosbeheer een groot deel van het eiland in beheer, de cranberrypluk is sindsdien in pacht gegeven aan eilander ondernemers. Van vader op zoon wordt het plukken van de bessen op Terschelling doorgegeven. Het plukken van de bessen gebeurde tot zo’n 30 jaar geleden nog met de hand. Een ervaren plukker kwam per dag met zo’n 65 kilo thuis. Met de plukbak die tegenwoordig gebruikt wordt kan het tienvoudige worden gehaald. Inmiddels hebben de plukkers zich verenigd en gaan alle bessen naar de productielocatie in Harlingen waar ze verwerkt worden tot verschillende producten. Ten tijde van het plukseizoen in september en oktober worden in het hele land verse cranberries geleverd.
De bijzondere bes staat nog altijd bij wetenschappers in de belangstelling. Naar wat de Indianen zo’n 200 jaar geleden al dachten te weten, wordt tegenwoordig nog altijd onderzoek gedaan. De bes zou ontstekingsremmend werken en blaasontsteking kunnen voorkomen. Ze zou goed zijn voor je bloedsuikerspiegel, vol zitten met antioxidanten en doordat de bes serotonine verhogend werkt, zou je er zelfs een gelukkig gevoel van krijgen. Wat mij betreft het proberen waard…
Cranberry’s: Hoe bereid je ze?
De website van Terschellinger Cranberries staat vol met leuke recepten; https://terschellingercranberries.nl/recepten/
Wat dacht je van:
- Schapenkaas met cranberry’s als voorgerecht?
- Kip met cranberry mosterdsaus als hoofdgerecht?
- Vanilleijs met yoghurt cranberrysaus als nagerecht?
- Stoofperen met cranberry als bijgerecht?
De mogelijkheden zijn eindeloos!
Bekijk het assortiment van Cranberry Terschelling
